Metodologia 4P do oceny ryzyka wystąpienia łuku elektrycznego

 
 
 

Dzięki całościowemu podejściu do ryzyka wystąpienia łuku elektrycznego i ochrony przed nim, metodologia 4P upraszcza ocenę ryzyka, zamykając w ją w czterech krokach:

  • przewidywanie („Predict”) poziomu szkodliwości łuku elektrycznego,
  • zapobieganie („Prevent”) szkodom poprzez ograniczanie zagrożenia,
  • ochrona („Protect”) pracowników przed pozostałymi zagrożeniami;
  • publikowanie („Publish”) wyników.

Poprzez ograniczanie zagrożenia rezydualne ryzyko wystąpienia obrażeń u pracowników można zredukować za pomocą środków ochrony indywidualnej. Wyniki mogą zostać opublikowane, aby poinformować o właściwym zachowaniu i zalecanych ŚOI.

 
 
 

Ocena ryzyka wystąpienia łuku elektrycznego

PARAMETRY WYNIKAJĄCE Z OCENY STOPNIA ZAGROŻENIA

Wyniki oceny zagrożenia łukiem elektrycznym są zwykle podawane przez następujące dwa parametry: energię zdarzenia oraz granicę ochrony przed łukiem elektrycznym.

Energia zdarzenia

Energia zdarzenia (podawana w kJ/m2 lub cal/cm2) to energia cieplna powstająca podczas łuku elektrycznego, mierzona na powierzchni w określonej odległości od łuku elektrycznego.

Definiuje poziom szkodliwości łuku elektrycznego w zależności od odległości pracownika od łuku elektrycznego. Wartość 1,2 cal/cm2 otrzymywana przez skórę przez 1 sekundę to wartość graniczna, przy której dochodzi do poparzeń drugiego stopnia.

Granica ochrony przed łukiem elektrycznym

„Granica, przy której podczas wystąpienia łuku elektrycznego dochodzi do poparzeń drugiego stopnia” (IEEE 1584).

Zapobieganie ryzyku wystąpienia łuku elektrycznego

ZAPOBIEGANIE EFEKTOM TERMICZNYM DZIĘKI OGRANICZANIU ZAGROŻENIA I ZAPOBIEGANIU RYZYKU

Najlepszym sposobem ochrony przed efektami termicznymi łuku elektrycznego jest ograniczanie zagrożeń i redukowanie ryzyka. Można to zrobić na kilka sposobów.

Ograniczanie zagrożeń

Należy ocenić, czy można skorzystać z bezpieczniejszych alternatyw pracy z potencjalnie niebezpiecznym sprzętem elektrycznym.

Podczas wykonywania prac pod napięciem, czy można zmienić ustawienia ochrony, aby zwiększyć bezpieczeństwo pracownika?

Czy ryzyko zostało obliczone dla wszystkich warunków?

Redukcja ryzyka

Wybierz najbardziej niezawodny sprzęt elektryczny, jaki jest dostępny.

Weź pod uwagę czynniki ludzkie i upewnij się, że pracownicy i podwykonawcy:

  • są świadomi zagrożeń,
  • są przeszkoleni i kompetentni,
  • mają jasno określone obowiązki,
  • mają wyznaczone przejrzyste procedury interwencji.

Zobacz, dlaczego wprowadzenie środków ograniczania zagrożeń może zwiększyć efektywność.

Środki ochrony indywidualnej chroniące przed działaniem łuku elektrycznego

Środki ochrony indywidualnej chroniące przed działaniem łuku elektrycznego to odzież ochronna przeznaczona do prac elektrycznych, w których występuje ryzyko narażenia na skutki wystąpienia łuku elektrycznego, np. podczas pracy pod napięciem na rozdzielni elektrycznej.

IDENTYFIKOWANIE REZYDUALNEGO RYZYKA ŁUKU ELEKTRYCZNEGO I OCHRONA PRZED NIM

Po wprowadzeniu wszystkich możliwych środków ograniczających zagrożenia, należy zidentyfikować ryzyko rezydualne w miejscu pracy. Poziom ryzyka można ocenić, biorąc pod uwagę:

  • potencjalną energię łuku elektrycznego,
  • czas wykonywania prac,
  • odległość pracownika od łuku elektrycznego,
  • częstotliwość prac.

Ryzyko rezydualne można wtedy ograniczyć poprzez stosowanie optymalnego połączenia ŚOI, które chronią przed łukiem elektrycznym:

  • ciało,
  • dłonie,
  • głowę,
  • oczy,
  • twarz.

Optymalne środki ochrony indywidualnej chroniące przed działaniem łuku elektrycznego

Wszystkie ŚOI chroniące przed działaniem łuku elektrycznego powinny spełniać wymagania odpowiednich norm międzynarodowych i krajowych, a także zapewniać zgodność z przepisami krajowymi. Dostępna jest kompleksowa gama ŚOI chroniących przed działaniem łuku elektrycznego, dzięki którym pracownicy uzyskują pełną ochronę od stóp do głów:

Ochrona ciała:

Odzież ochronna chroniąca przed działaniem łuku elektrycznego (zwana też „odzieżą odporną na łuk elektryczny” lub „odzieżą łukochronną”) może być stosowana warstwowo, aby zwiększyć dodatkowo ochronę mechaniczną, termiczną lub chemiczną. Lekkie i wygodne noszenie warstwowe zapewnia odpowiedni poziom ochrony, a przy tym nie ogranicza swobody ruchów użytkownika.

Systemy jedno- i wielowarstwowe obejmą kilka elementów odzieży, w tym:

  • koszulki, koszulki polo i bluzy,
  • kurtki,
  • spodnie,
  • kombinezony,
  • wielowarstwowe kurtki i spodnie,
  • sprzęt w jaskrawym kolorze / na złą pogodę;
  • wielowarstwowe kombinezony do krótkotrwałego noszenia podczas zagrożeń związanych z wysoką energią zdarzenia,
  • bielizna (nietopliwa) zapewniająca dodatkową ochronę przed wysoką temperaturą.

Każdy element systemu odzieży (np. kurtka z koszulką) musi być ognioodporny i chociaż nie każdy musi mieć klasę ochrony przed łukiem elektrycznym, to system jako całość musi posiadać współczynnik poziomu bezpieczeństwa odzieży względem łuku. Na odzieży musi się także znajdować oznaczenie wskazujące wartość tego współczynnika, tj. wartość skuteczności ochrony przed działaniem łuku elektrycznego.

Uwaga: Terminy „odzież odporna na łuk elektryczny” lub „odzież łukochronna” mogą być mylące, ponieważ każda odzież chroniąca przed działaniem łuku elektrycznego może zostać zniszczona przez wystarczająco silny łuk elektryczny. W takim wypadku należy ją wyrzucić.

Ochrona dłoni:

Rękawice lub systemy rękawic chroniące przed działaniem łuku elektrycznego posiadają certyfikację ochrony przed skutkami termicznymi łuku elektrycznego. Zazwyczaj podczas wykonywania prac pod napięciem użytkownicy łączą je z rękawicami izolacyjnymi, aby zapewnić dodatkową ochronę przed porażeniem elektrycznym podczas przypadkowego kontaktu z przewodami pod napięciem. W takim wypadku rękawice chroniące przed działaniem łuku elektrycznego powinny także być izolowane lub połączone z rękawicami izolującymi, aby stworzyć system rękawic chroniących przed łukiem.

Ochrona oczu, twarzy i głowy:

Ochrona oczu, twarzy i głowy przed działaniem łuku elektrycznego zapobiega oparzeniom skóry spowodowanym wysoką temperaturą łuku elektrycznego. Okulary chroniące przed błyskiem, przyłbica lub osłona twarzy chronią wzrok przed jasnym światłem UV i promieniowaniem podczerwonym, zapewniając przy tym dobrą, niezakłóconą wizję oraz dobre rozpoznawanie kolorów.

Publikowanie – informacje i szkolenia

DZIELENIE SIĘ INFORMACJAMI W ORGANIZACJI

Informacje zebrane podczas oceny zagrożeń mają tylko wtedy wartość praktyczną, gdy zostają rozpowszechnione w organizacji. Należy zatem zapisywać szczegółowe dane dotyczące odpowiedniego sprzętu elektrycznego w zakładzie i obliczenia związane z zagrożeniami.

Tam, gdzie to stosowne, należy wyraźnie oznaczać na sprzęcie związane z nim zagrożenia i zapewniać precyzyjne instrukcje pisemne do każdego zadania i miejsca pracy.

Ważne jest także, by wszystkie osoby pracujące na sprzęcie elektrycznym lub w jego pobliżu były w pełni przeszkolone w dziedzinie bezpiecznego zachowywania się w miejscu pracy.

 
 
 

Co to jest łuk elektryczny?

Dowiedz się więcej o jednym z najpoważniejszych i najmniej pojmowanych zagrożeń elektrycznych.

Przeglądaj
 
 
 

Arc-Man®

Zobacz, jak ognioodporna odzież radzi sobie w różnych warunkach testowych i jakie są związane z nimi przewidywane oparzenia. 

Przeglądaj
 
 
 

Normy ochrony przed łukiem elektrycznym

Zobacz, jak ważnym kryterium podczas wyboru środków ochrony indywidualnej (PPE) jest sygnowanie znakami CE oraz zgodność z różnymi normami i regulacjami.

Przeglądaj