Ian Samson, Konsultant DuPont Personal Protection w regionie Europy, Bliskiego Wschodu i Afryki, omawia proces doboru oraz procedury prawidłowego zakładania i zdejmowania kombinezonów ochronnych.

Kombinezony ochronne mają za zadanie chronić użytkownika przez zagrożeniami w miejscu pracy: począwszy od ciekłych substancji chemicznych przez środki chemiczne w stanie stałym, oleje, nietoksyczne ciecze, substancje zawieszone w powietrzu po pyły i włókna. W niektórych środowiskach pracy, takich jak laboratoria czy zabezpieczenie miejsce przestępstwa, rolą odzieży ochronnej jest zabezpieczenie produktu lub procesu przed zanieczyszczeniem przez człowieka (włosami, fragmentami naskórka, włóknami pochodzącymi z ubrania itp.) Jednak samo noszenie odzieży nie gwarantuje ochrony. Podczas jej wyboru należy uwzględnić kilka czynników, aby wybrany kombinezon zapewniał odpowiednią ochronę.

Dobór i użycie

Na rynku dostępnych jest wiele różnych typów kombinezonów. Jak dobrać odpowiedni dla siebie? Zawsze należy zacząć od przeprowadzenia oceny ryzyka w celu określenia typu zagrożenia (substancje chemiczne, ciecze inne niż niebezpieczne, promieniowanie itp.), czasu ekspozycji i wymaganego poziomu ochrony, z uwzględnieniem obydwu elementów. Im bardziej szczegółowa ocena ryzyka, tym łatwiej dobrać właściwy kombinezon ochronny.

Kluczowe kwestie, jakie należy wziąć pod uwagę, wybierając odzież ochronną:

•    ochrona/właściwości barierowe (odporność na przesiąkanie i przenikanie)

•    odporność (wytrzymałość odzieży)

•    jakość (materiał, z którego została wykonana, zamek błyskawiczny, szwy, komfort, rozmiar odzieży i dopasowanie do ciała)

•    wygoda (odzież powinna być przyjazna dla użytkownika)

•    poszanowanie środowiska naturalnego (utylizacja odzieży powinna być bezpieczna i wydajna kosztowo)

•   cena (mimo, że nie zaleca się podejmowania decyzji wyłącznie w oparciu o cenę)

•    testy użytkowe (po stwierdzeniu, że  kombinezon spełnia niezbędne wymagania, należy ocenić jego skuteczność w rzeczywistych warunkach)

Wybór odpowiedniego rozmiaru kombinezonu jest warunkiem zasadniczym, od którego zależy nie tylko wygoda, ale i bezpieczeństwo użytkownika. Wybór niewłaściwego rozmiaru może mieć fatalne w skutkach konsekwencje: zbyt duży kombinezon może zostać wciągnięty przez urządzenie produkcyjne, zbyt mały może rozerwać się lub znacznie ograniczać zakres ruchów użytkownika. Ważne, aby wybrać kombinezon, który nie tylko oferuje odpowiednią ochronę, ale również jest dopasowany do ciała osoby, która będzie go nosić. DuPont sporo inwestuje w udoskonalanie kombinezonów ochronnych pod względem poziomu ochrony i dopasowania do ciała. W tym roku firma wprowadziła na rynek nowy kombinezon: Tyvek® Classic Xpert. Został on zaprojektowany z myślą o jeszcze lepszym dopasowaniu, większej swobodzie ruchów i, co najważniejsze, najlepszej możliwej ochronie Typ 5 i Typ 6. Co więcej, na opakowaniu kombinezonu Tyvek® Classic Xpert jest zamieszczona  tabela rozmiarów oraz procedury zakładania i zdejmowania kombinezonu, przedstawione w formie obrazkowej.

Zakładanie kombinezonu

Prawidłowe założenie kombinezonu ochronnego ma istotne znaczenie dla jego skuteczności. Gdy zostanie wybrany odpowiedni kombinezon, należy udostępnić pracownikom wolną od zanieczyszczeń przebieralnię, oddaloną od stanowiska pracy.  Z kieszeni należy wyjąć wszelkie przedmioty mogące przeszkadzać w pracy i pozostawić je w bezpiecznym miejscu. W pierwszej kolejności należy usiąść na krześle i zdjąć obuwie. Następnie należy ostrożnie włożyć pojedynczo stopy w nogawki kombinezonu, po czym założyć i bezpiecznie zasznurować obuwie ochronne. Kolejny etap to założenie odpowiednich rękawic. W przypadku używania dwóch zestawów rękawic należy w tym momencie założyć pierwszy. Wstając, należy podciągnąć kombinezon do pasa i umieścić ręce w rękawach kombinezonu. Przed zasunięciem zamka błyskawicznego kombinezonu należy założyć gogle, maskę itp. i upewnić się, że są prawidłowo dopasowane i wygodne. Następnie należy założyć kaptur na głowę i zasunąć zamek błyskawiczny kombinezonu do samej góry, dociskając suwak do dołu w celu jego zablokowania. Jeśli stosowana jest druga para rękawic, należy założyć je na uprzednio założone rękawice, zakrywając nadgarstek oraz rękawy kombinezonu. Zaleca się zaklejenie taśmą klejącą wszystkich szczelin i łączeń, w tym zakończeń rękawic oraz kaptura dookoła twarzy w miejscu, w którym kaptur styka się z maską. Druga osoba powinna sprawdzić, czy kombinezon został prawidłowo założony i czy wszystkie łączenia zostały zabezpieczone taśmą klejącą.

Zdejmowanie kombinezonu

Podczas zdejmowania i usuwania kombinezonów jednorazowych należy zachować szczególną ostrożność, aby zapobiec zanieczyszczeniu krzyżowemu przez powierzchnię kombinezonu powierzchni ciała lub  włosów użytkownika albo innych pracowników bądź członków rodziny. Kombinezon ochronny trzeba zdjąć w miejscu niezanieczyszczonym. Przed zdjęciem odzieży ochronnej zaleca się wyczyszczenie rękawic i obuwia, aby nie dopuścić do wzniecenia pyłu. Maskę oraz patkę zakrywającą zamek błyskawiczny również należy przemyć do czysta. Wszelkie dodatkowe elementy zabezpieczające, takie jak taśma klejąca, należy po zdjęciu niezwłocznie umieścić w przeznaczonym do tego celu pojemniku na odpady chemiczne. Mając cały czas założone rękawice ochronne, użytkownik powinien ostrożnie zsunąć kaptur do tyłu, uważając, aby zewnętrzna strona nie dotknęła głowy. Następnie należy rozsunąć zamek błyskawiczny kombinezonu i zacząć zsuwać kombinezon z ramion w dół  stroną wewnętrzną do zewnątrz, czyli na tzw. na lewą stronę. Dalej należy umieścić obie ręce za plecami i zsunąć każdy rękaw aż do całkowitego zdjęcia, po czym należy usiąść i zdjąć po kolei buty, a w następnej kolejności zsunąć kombinezon do dołu, aby go całkowicie zdjąć (uważając, by nie dotknąć zanieczyszczonej strony kombinezonu i aby nie zetknęła się ona z ubraniem). Na końcu należy umieścić kombinezon w przeznaczonej do tego celu torbie i zdjąć rękawice.

Podczas usuwania kombinezonu ważne jest, aby trzymać go za niezanieczyszczoną powierzchnię wewnętrzną, co ma zapobiec kontaktowi z niebezpieczną substancją. Proces zdejmowania kombinezonu skutkuje zanieczyszczeniem miejsca pracy, dlatego je także należy posprzątać. Opuszczenie strefy niebezpiecznej, gdy ta jest zanieczyszczona, stanowi zagrożenie nie tylko dla użytkownika kombinezonu, lecz także dla pozostałych osób.

Szkolenie

Często najlepszym sposobem jest uczenie się przez praktykę. Firma DuPont oferuje klientom i dystrybutorom szkolenie w zakresie prawidłowego zakładania i zdejmowania kombinezonów ochronnych, aby zapobiec zanieczyszczeniu krzyżowemu. Należy pamiętać, że tylko odpowiednio przeszkolone osoby powinny być uprawnione do noszenia, zakładania, zdejmowania i usuwania odzieży po jej zanieczyszczeniu.

Informacje dodatkowe

Wybór odpowiedniego kombinezonu ochronnego może być kłopotliwy, zwłaszcza kiedy próbuje się rozróżnić który rodzaj materiału zapewni pracownikowi najlepszą ochronę, stosownie do  zagrożenia na stanowisku pracy. W firmie DuPont wierzymy, że Tyvek® czyni różnicę. Aby wyjaśnić różnice pomiędzy włókniną Tyvek®, materiałem SMS i filmem mikroporowatym, stworzyliśmy serię krótkich  filmów informacyjnych, ułatwiających podjęcie przemyślanej decyzji o wyborze kombinezonu ochronnego.

Zakładanie kombinezonu

O ile ubieranie zwykłej odzieży codziennej nie wymaga analizy, o tyle prawidłowe zakładanie kombinezonu ochronnego ma kluczowe znaczenie dla jego skuteczności. Gdy odpowiedni kombinezon zostanie już wybrany, należy udostępnić pracownikom wolną od skażenia przebieralnię, zlokalizowaną poza miejscem pracy. Z kieszeni należy wyjąć wszelkie przedmioty mogące przeszkadzać w pracy i pozostawić je w bezpiecznym miejscu. Pierwszą czynnością powinno być zajęcie miejsca na krześle i zdjęcie obuwia. Następnie należy ostrożnie umieścić nogi w nogawkach kombinezonu i założyć oraz zabezpieczyć buty na stopie. Kolejny etap to założenie odpowiednich rękawic. W przypadku dwóch zestawów rękawic należy w tym momencie założyć pierwszy. Wstając, należy podciągnąć kombinezon do pasa i umieścić ramiona w rękawach. Przed zapięciem kombinezonu należy założyć wszelkiego rodzaju okulary, maski ochronne itp. i upewnić się, że są prawidłowo założone, dopasowane i wygodne. Należy założyć kaptur na głowę i zapiąć kombinezon do samej góry, dociskając suwak do dołu w celu jego zablokowania. Jeśli wykorzystywany jest drugi zestaw rękawic, należy nałożyć je na założone wcześniej rękawice, zakrywając nadgarstek oraz rękawy kombinezonu. Zaleca się zaklejenie wszystkich szczelin oraz łączeń taśmą klejącą, w tym zakończeń rękawic oraz miejsca, w którym kaptur styka się z maską. Druga osoba powinna sprawdzić, czy kombinezon został prawidłowo założony i czy zasłonięto wszystkie szczeliny.

Zdejmowanie kombinezonu

Podczas zdejmowania i utylizacji kombinezonów jednorazowych należy zachować szczególną ostrożność, aby nie dopuścić do zanieczyszczenia krzyżowego między powierzchnią kombinezonu a skórą i włosami pracownika lub innymi pracownikami czy członkami rodziny. Kombinezon ochronny należy zdjąć w miejscu wolnym od skażenia. Przed zdjęciem odzieży ochronnej zaleca się oczyszczenie rękawic i butów, aby nie dopuścić do wzniecenia kurzu czy pyłu. Maski oraz klapy zakrywające suwaki również należy przeczyścić. Wszelkie dodatkowe przedmioty zabezpieczające, takie jak taśma klejąca, należy po zdjęciu niezwłocznie umieścić w specjalnie przygotowanym do tego celu pojemniku na odpady chemiczne. Nie zdejmując rękawic, należy powoli odchylać kaptur do tyłu, uważając, aby zewnętrzna część kombinezonu nie dotknęła głowy. Należy rozpiąć kombinezon i ostrożnie zacząć zsuwać go z ramion. Umieścić obie ręce za plecami i pociągnąć za rękawy aż do całkowitego ich zdjęcia. Należy usiąść i zdjąć buty, a następnie zsunąć kombinezon do końca (uważając, aby nie dotknąć zanieczyszczonej strony kombinezonu i aby nie doszło do jej kontaktu z odzieżą). Umieścić kombinezon w przeznaczonej do tego celu torbie i zdjąć rękawice.
Podczas utylizacji kombinezonu ważne jest, aby trzymać go za niezanieczyszczoną powierzchnię wewnętrzną, co pozwoli zapobiec kontaktowi z niebezpieczną substancją. Proces zdejmowania kombinezonu skutkuje skażeniem miejsca pracy, dlatego je także należy oczyścić. Opuszczenie strefy niebezpiecznej, gdy ta jest zanieczyszczona, stanowi zagrożenie nie tylko dla osoby noszącej kombinezon, ale też dla innych osób niezaangażowanych w procedurę.

Szkolenie
Czasami najlepszym sposobem na naukę są ćwiczenia. DuPont oferuje szkolenia dla klientów i dystrybutorów z zakresu prawidłowego zakładania i zdejmowania osobistej odzieży ochronnej. Należy pamiętać, że tylko odpowiednio przeszkolone osoby mogą zakładać, zdejmować i utylizować zanieczyszczoną odzież.

Informacje dodatkowe
Oferta jednorazowych kombinezonów ochronnych może wprawiać w stan zakłopotania, szczególnie jeśli chodzi o dobór odpowiedniego materiału. W firmie DuPont wierzymy, że materiał  Tyvek® jest inny. Jednak aby lepiej wyjaśnić różnicę między kombinezonami typu SMS, MFP i Tyvek®, przygotowaliśmy serię krótkich filmów o charakterze informacyjnym, ułatwiających podjęcie przemyślanej decyzji o wyborze kombinezonu ochronnego.